تمدن اتروسک؛ منشأ پیدایش «انتظام هندسی» در باغ‌سازی روم باستان

بیان مسئله: شیوۀ باغ‌سازی رومی، یکی از مهم‌ترین محصولات فرهنگی امپراتوری روم باستان است. اگرچه بسیاری از وجوه فرهنگی روم دنباله‌رو تمدن یونان است، ولی باغ‌سازی رومی از ویژگی‌های ساختاری باغ‌سازی یونان تبعیت نمی‌کند و به نظر می‌رسد پیرو اندیشه‌های دیگری است. این شیوه برخلاف باغ‌سازی یونانی که فاقد سازماندهی منظم هندسی است، از انتظامی محوری و راست‌گوشه پیروی می‌کند. صاحب‌نظران تاکنون دیدگاه‌های متعددی برای توجیه پیدایش این شکل از انتظام در باغ‌سازی روم عنوان کرده‌اند، با این‌ حال همچنان ابهامات فراوانی در این فرضیه‌ها وجود دارد. علاوه بر این،‌ اتروسک‌‌ها که پیش از شکل‌گیری امپراتوری روم، در منطقۀ توسکانی ایتالیا سکنی داشتند، بر بسیاری از دستاورد‌های فرهنگی تمدن روم و پس از آن اثرگذار بوده‌اند؛ همچنین «اهمیت قدسی انتظام» در باورها و اندیشۀ این قوم که در شیوۀ ساخت شهرها، معابد و سایر بناهای به‌جامانده از ایشان مشهود است، شاید بتواند به عنوان ریشۀ پیدایش انتظام در باغ‌سازی رومی قابل بررسی باشد.هدف: این پژوهش در پی آن است تا با تحلیل و نقد آرای موجود و ارائۀ شواهد نو و با بیانی جدید، به توضیح «ریشۀ انتظام» در شیوۀ باغ‌سازی رومی بپردازد. روش تحقیق: پژوهش حاضر با روشی تفسیری-تاریخی با تحلیل و طبقه‌بندی داده‌های موجود مبتنی بر باستان‌شناسی در تلاش است به تفسیر جدیدی از موضوع دست‌یابد. همچنین در بخش‌هایی جزئی نیز از روش تحلیل محتوا برای تفسیر و نقد برخی از اسناد مکتوب بهره می‌برد.نتیجه‌گیری: این جستار با تردید در ادبیات موجود، ریشه‌های اتروسک را به عنوان امکانی جدید در توضیح پیدایش انتظام هندسی باغ‌سازی رومی معرفی می‌کند.